موسسه و مرکز تخصصی تمهید قم

بخشی از آیات قرآن، قصص انبیاست، پژوهش حاضر درصدد است تا با تأمل در آیات مربوط به داستان سه پیامبر الهی، سیر تاریخی نزول این دسته از آیات را شناسایی و تحلیل محتوایی کند تا به کارکرد سیر نزول داستان پیامبران در قرآن کریم دست یابد. آیات قصص سه پیامبر اولوالعزم حضرت نوح ، ابراهیم  و عیسی مورد بررسی تفسیر تنزیلی قرار می‌گیرد. ابتدا به قصه قرانی اشاره می‌شود. واژه‌های مرتبط با قصه در قرآن مورد بررسی قرار می گیرد. مطمئن‌ترین راه کشف ترتیب نزول، گزارش‌های تاریخی است. (نمایه‌ها و شأن نزول آیات) در برهه23 سال نزول قران بیان گردیده است. با توجه به نزول قرآن در بستر شهر‌های مکه و مدینه ، نگاهی جغرافیایی و تاریخی شده و مؤلفه‌های اعتقادی و فرهنگی این دو شهر تبیین گردیده، سپس سال‌شمار وقایع یا «کرونولوژی» سال‌های قبل و بعد از بعثت و هجرت مورد بررسی تاریخی قرار گرفته است. یافته‌های این پژوهش عبارت است از: سیر آیات (قصص سه پیامبر)از سال اول نزول از مباحث اعتقادی شروع‌شده و سپس آیات به سمت اعتقادی و رفتاری پیش می رود.کارکردهای فردی و اجتماعی آیات قصص سه پیامبر در بستر نزول قرآن به شکل تفسیر تنزیلی بررسی شده است.بحث الگو گیری از سه پیامبر وذکر آیاتی که مهم‌ترین الگوهای عملی در این زمینه را ارائه کرده از یافته‌های مهم این رساله است. از مهمترین کارکردهای عام آیات به یکتاپرستی، صبر و استقامت به عنوان الگوهای عملی از داستان نوح;؛ الگوی مبارزه با عقاید و افکار باطل؛ الگوی تسلیم و رضا در داستان حضرت ابراهیم; بیان شده است. در کارکردهای خاص به تربیت اخلاقی و رفتاری ویژگی‌های بارز سه پیامبر الهی پرداخته شده ،بحث تسلی و تشفی دادن آیات به پیامبر اسلام بررسی شده، هم‌چنین احتجاجات سه پیامبر با قوم خویش و جریان تکذیب آنان در گستره 23 سال نزول وحی تبیین گشته است.