جواب استاد ایازی 1: تفکیک مراد ها با توجه مخاطبین آیات مورد پژوهش یکی از قواعد تفسیر تنزیلی موضوعی است.

به نام خدا

یکی از مواردی که استاد ایازی در نقد اخیرشان که توسط ایکنا منتشر شد، بحث مخاطب آیات بود. 

استاد بهجت پور درنقد ایشان در این بند، نکاتی را فرمودند که به در این لینک در ایکنا آمده است. 

در اینجا به جهت آنکه حرف استاد را در یک نمونه عینی و ملموس نشان دهیم، با استفاده از دروس قواعد تفسیر موصوعی تنزیلی استاد و نیز مباحثی که به زودی در کتاب ایشان منتشر می شود، نشان دهیم

نمونه ای عینی از طرح بحث معاد در ده سوره ابتدای نزول

این مثال می تواند به خوبی نشان دهد که قرآن چگونه در این سوره های کوچک اما پرمحتوا، دنیایی از روابط گوناگون و تخاطبهای گوناگون را شکل داده است. این موضوع یکی از قواعد خاص تفسیر تنزیلی موضوعی است که محققین باید به آن توجه تام داشته باشند.

با ما همراه باشید.

یکی از مباحثی که استاد بهجت پور در کلاس قواعد تفسیر تنزیلی موضوعی به دوستان آموزش دادند، تفکیک مراد ها با توجه مخاطبین آیات مورد پژوهش می باشد. هر چند آیات مربوط به موضوعات در تفسیر تنزیلی موضوعی یکسان هستند اما این به معنای هم جهتی و یکسانی پیام آیات هر موضوع نیست.

قران به طور غالب موضوعات واحد را با رویکردهایی تربیتی میان سه دسته مخاطب توزیع می کند و به تناسب وضعیت هر کدام در باره موضوع مربوط سخن می گوید؛ ابعادی از موضوع را برای گروهی مطرح می کند که برای دیگران نیازی به تبیین و یا دستور ندارد و به عکس ابعادی مخصوص تنها یک گروه است و دیگران در ان دخالتی ندارند. به همین جهت مخاطبان قران متفاوتند گاه در یک موضوع ، پیامبر ص و در ابعادی از همان موضوع جاهلان و معارضان و در ابعاد دیگری از همان موضوع مؤمنان و اهل ولاء مخاطب می شوند.

در تفسیر موضوعی مرسوم که رویکرد آن غالبا آموزشی و معرفتی است، به کلیت موضوع بسنده می شود و شناخت مخاطبان را در فهم و تفسیر دخالت نمی دهند. بر عکس تفسیر تنزیلی موضوعی که به جهت حساسیت در امر تربیت و تحول، و لزوم دخالت روحیه ها در این مقوله بر مخاطبان حساسیت نشان داده می شود. در این سبک تفسیری موضوع را با توجه به هر یک از مخاطبان واکاوی می کنند و بنا را بر این گذاشته اند تا پیام تربیتی و تحولی را با امعان نظر در مخاطبان به قید فهم در آورند.

نمونه: باور به رستاخیر در سیر تنزیلی

باور به رستاخیز و مباحث تربیتی و تحولی بر پایه این باور از مهمترین و پر بسامد ترین آیات در قرآن مجید است. آیات رستاخیز گاه خطاب به عموم مردم است بلکه مخاطب خاصی ندارد، در مواردی مخاطب آیات پیامبر اکرم ص و در مواردی مؤمنان هستند. برخی آیات با معاندان و یا در باره آنها نازل شده اند. هر کدام لحن­شان متفاوت با دیگری است؛ مفسر در سیر نزولی باید به این مخاطبان توجه کند، در اینجا جدولی از آیات  معاد را در ابتدای 10 سوره ابتدایی نزول ترسیم می کنیم سپس به بیان ثمرات و نتائج توجه به تفاوت محاطبان در تفسیر تنزیلی می پردازیم:

ادامه مطلب را دنبال نمایید.

تفسیر فهم القرآن الکریم جابری نیز در کانال منابع و آثار تنزیلی بارگذاری شد.

به اطلاع می رساند سه جلد تفسیر فهم القرآن الکریم عابد الجابری نیز در کانال منابع و آثار تنزیلی موسسه بارگذاری شد

برای دستیابی به این کانال ایـــــنـــجـــــــــــــــا را کلیک نمایید.

http://eitaa.com/joinchat/2551119898Ce44d0df9bc

مدیر گروه تفسیر تنزیلی روند تولید همگام با وحی را تشریح کرد.

حجت الاسلام سلطانی ، مدیر گروه تفسیر تنزیلی موسسه تمهید:
با همت پژوهشگران مخلص و جهادی گروه تفسیر، بحمدالله فیش برداری سوره بلند نحل ( ۷۰ نزول ) که ۱۴و نیم صفحه از قرآن را به خود اختصاص داده است تمام شد. سوره نوح نیز قبلاً تمام شده و سوره های ابراهیم و انبیا (72 و 73 نزول) هم ان شاالله تا عید امسال تمام می شود. سوره مومنون (74 نزول) نیز ان شاالله تا عید یا اردیبهشت تمام شود. ان شاء الله با اتمام فیش برداری سوره مومنون، فیش برداری جلد نهم هم تمام می شود.

دوستان فیش بردار را دعا بفرمایید ک خدا توفیقشان را مضاعف و عزمشان را راسختر نماید. شاید این کار، سخت ترین و تخصصی ترین کار در حیطه پژوهش تفسیر ترتیبی باشد و بنده و استاد خدا را شاکریم ک چنین یاران صبور و دقیقی نصیب تفسیر همگام با وحی شده است.

ان شاء الله با همت دوستانمان و عنایتی که خدای متعال بفرماید، جلد دهم را هم در سال آینده از سوره سجده کلید بزنیم و تا پایان سال 99 فیش برداری تمام شود و با اتمام این جلد، سور مکی به اتمام برسد.

ویراست جدید جلد اول هم به حمدالله با کمک دوستان دقیقمان بعد از تکمیل و غنی سازی و جابجایی و بر اساس منهج جدید، برای استاد آماده گردید و نگارش آن توسط استاد هم تمام شده و در مرحله تکمیل و ویراستاری می باشد.

جلد دوم هم تا امروز تا سوره صاد ۳۸ نزول برای استاد آماده شده و فقط از این جلد سوره اعراف ۲۰۶ آیه ای مانده، ک دعا کنید توفیق داشته باشیم تا عید  برای استاد آماده سازی شود.

حضرت استاد هم در جلد دوم شنبه سوره بروج را تمام کردند.

هفته پژوهش را از طرف موسسه تمهید به همه شما دوستان و خصوصا فیش برداران تفسیر همگام با وحی تبریک عرض می کنم.

نمایشگاه آثار تنریلی (مقالات، کتب و پایان نامه ها)

به مناسبت هفته پژوهش

نمایشگاهی از کتب و مقالات مرتبط با ترتیب نزول و آثار استاد بهجت پور و پایان نامه های مرتبط شکل داده ایم.

زمان مراجعه از امروز چهارشنبه 98/9/26 ساعت 12 تا یکشنبه اول دی
هر روز از ساعت ۷ و نیم تا دو
پنج شنبه تا یک

احتمالا یکشنبه شب هم دور هم در موسسه جمع شویم

مکان: موسسه تمهید
خ زنبیل اباد، خ ابالفضل، خ دانش، ک ۶, پ ۲۹

خبر مهم: به زودی نقد مقاله استاد ایازی حفظه الله توسط دوستان گروه علمی تفسیر تنزیلی موسسه تمهید

با توجه به انتشار نگاشته جدید استاد ایازی در سایت ایکنا محققین گروه علمی تفسیر تنزیلی موسسه تمهید مطالعه نظرات ایشان در این مقاله را در دستور کار خود قرار داده اند، تا در صورتی که حضرت استاد مطلب جدیدی غیر از نقدهای قبل بر این سبک تفسیری دارند، استفاده نماییم و در صورت موجود بودن پاسخ، پاسخ مقتضی به ایشان داده شود.

گروه علمی تفسیر تنزیلی با افتخار تمام از مباحث نقد استقبال می کند و این را حق طبیعی تمام محققین می داند. ما نیز ادعایی نداریم  و می دانیم که این راه هنوز در آغاز خود است، اما تنها تقاضایمان از ناقدین عزیز و دلسوز آن است که لطفا پس از مطالعه دقیق و منصفانه آثار استاد بخصوص جلد ششم تفسیر همگام با وحی، کتاب مبانی، اصول، قواعد و فواید تفسیر تنزیلی و نیز کتابهای مهارت بیان تفسیر  و روش نهادینه سازی پوشش اسلامی استاد بهجت پور اقدام به نقد نمایند و حساب کار ایشان را از دیگر کارهای تنزیلی که توسط اهل سنت و نیز بازرگان

سخنان استاد بهجت پور در همایش ملی بررسی آرا واندیشه های تفسیری آیت الله العظمی جوادی آملی(دامت برکاته)

 

همزمان با سالروز میلاد باسعادت امام حسن عسکری علیه السلام؛ همایش ملی بررسی آرا واندیشه های تفسیری آیت الله العظمی جوادی آملی(دامت برکاته) به همت موسسه آموزش عالی حوزوی و مدرسه علمیه حضرت زینب کبری (علیهاالسلام) رفسنجان باحضور حجه الاسلام والمسلمین جناب آقای دکتر جوادی آملی رئیس بنیاد بین المللی اسرا، جناب استاد حجه الاسلام والمسلمین جناب آقای بهجت پور مدیر محترم حوزه های علمیه سراسر کشور،استاد و محقق برجسته جناب آقای دکتر همایون همتی و جمعی از اندیشمندان و محققان ؛در تالار خیام دانشگاه ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف برگزارشد.

 

 متن سخنان ایشان بدین شرح است:

تبریک به مناسبت میلاد با سعادت امام حسن عسکری علیه السلام.

الحمدالله که جلسه باشکوهی در استان کرمان و شهر رفسنجان که جزء شهرهای مفاخر خیز کشور است. جلسه ای به منظور تجلیل از مقام علمی و معنوی آیت الله العظمی جوادی آملی برگزار شده است. بنده از همه تشکر میکنم که زحمت کشیدند این برنامه در این وقت با این جمعیت در این مکان برگزار شود.

از افتخارات حوزه های علمیه خواهران استان کرمان تجلیل از مقام علماء است.شخصیت آیت الله جوادی آملی برای همه  ارادتمندان درس آموز است ایشان همه دانش ها را در حد توان بشری آموختند. در چند رشته تخصص دارند و تخصص ها را در خدمت قرآن به کار گرفتند عسل مصفی و شیرین تفسیر را در زمینه تفسیر ترتیبی و موضوعی ارائه داده اند.

قرار دادن این ظرفیت عظیم برای همه کسانی که مدعی پیگیری علم هستند درس آموز است که انسان تا کجا می تواند سیر کند و در کنار این علم آموزی؛ سلوک معنوی هم همراه بوده است. در این راه اگر یاری خدا نباشد دستاورد آن جزء تکرار علم نیست تا مجاهدت برای خدا نباشد لنهدینهم سبلنا به راه نمی افتد . این راه تا انسان از ظرفیتش برای خدا و مردم بی منت خرج نکند همراهی خدا را ندارد ان الله مع المحسنین.

او سخن می گوید و خداوند علم را بر ایشان ساری و جاری می کند، این علمی که خداوند به قلب ایشان افاضه می کند مرهون مناجات شبانه و خلوت های شبانه ایشان است

طریق الی الحق مسیر خاصی دارد

علم رسمی  سر به سر قیل است و قال

نی از او کیفیتی حاصل نه حال

موضوعی که به نظرم رسید در این جلسه با عظمت عرض کنم علوم قرآن در اندیشه های علامه جوادی آملی است .کتابهایی از جمله کتاب قرآن از منظر امام رضا علیه السلام، مقدمه قرآن، قرآن در قرآن، نزاهت قرآن از تحریف کتابهایی است که حضرت استاد در آن ها به مباحث پدیده شناسی قرآن پرداخته است هر کدام از این مباحث به درستی طرح شود تلقی روشن تری  از این کتاب مقدس صورت می گیرد .

یکی از مسائلی که به تدریج به خصوص در بین شیعیان خصوصا در بحث منابع تفسیر  مطرح شد تفسیر جزئ به وسیله تفسیری که از ائمه نرسیده که عقیده اخباریون است نمی شود استناد کرد.

اگر قرار است به فهم قرآن دست پیدا کنیم 1- تمسک به فهم معصوم2 در غالب روایات- تمسک به خود قرآن3- انضمام فهم قرآن و اضافه کردن سنت و روایت. برای حل این مسئله علامه طباطبایی پا به میدان می گذارند روش تفسیر قرآن به قرآن را مطرح می کنند با این ایده نیازی به هیچ منبعی خارج از قرآن نیست.

برای فهم مطالب و معارف و ظهورات قرآن خود بیانگر خود است این بحث سر و صدای زیادی در محافل علمی به پا کرد

برگزاری همایش اندیشه های تفسیری علامه آیت الله العظمی جوادی آملی حفظه الله در رفسنجان

اولین #همایش_بررسی_آرا و اندیشه های تفسیری #آیت الله العظمی جوادی آملی در محل تالار خیام دانشگاه ولی عصر(عج) #رفسنجان  با حضور حجت الاسلام عبدالکریم بهجت پور و  #حجت_الاسلام_مرتضی_جوادی_آملی فرزند علامه جوادی آملی پنچ شنبه صبح برگزار شد. در این مراسم استاد بهجت پور به ایراد سخنرانی علمی پیرامون اندیشه های علوم قرآنی علامه جوادی آملی پرداختند که در صورتی که صوت و متن این سخنرانی به دست ما برسد، حتما آن را نشر خواهیم داد. ان شاء الله

بارگذاری تفسیر 16 جلدی معارج التفکر و دقائق التفکر حسن حبنکه میدانی در کانال منابع تفسیر تنزیلی

به اطلاع می رساند دوره 16 جلدی تفسیر تنزیلی معارج التفکر و دقائق التفکر از حسن حبنکه میدانی در کانال منابع و آثار تولیدی در تفسیر تنزیلی قرار گرفت.

برای دانلود بر روی لینک کانال بزنید

http://eitaa.com/joinchat/2551119898Ce44d0df9bc

راه اندازی کانال منابع و آثار تولید شده در تفسیر تنزیلی در ایتا

با سلام

به اطلاع علاقه مندان به تفسیر تنزیلی می رساند، کانال منابع و آثار تولید شده در تفسیر تنزیلی در پیام رسان ایتا ایجاد شد و شما قرآن پژوه محترم به راحتی می توانید منابع تولیدی در عرصه تفسیر تنزیلی را به صورت فایل پی دی اف دانلود نمایید.

در این کانال منابع و آثار تولید شده در رابطه با مباحث تفسیر تنزیلی و حتی نقد آن بارگذاری خواهد شد.

امید که خدمتی کوچک به محققین این عرصه باشد. به زودی لینک دانلود این منابع در سایت هم گذاشته خواهد شد و نسخه ای چاپی از آن هم در موسسه برای استفاده محققان قرار خواهد گرفت.

اگر نرم افزار ایتا را نصب دارید، بر روی لینک ذیل بزنید تا به سایت وارد شوید. 

http://eitaa.com/joinchat/2551119898Ce44d0df9bc

کاری از گروه علمی تفسیر تنزیلی موسسه تمهید

جهت دریافت این محتواها به صورت یکجا روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 8 تا 14 (البته با هماهنگی قبلی) در موسسه تمهید در خدمت شما فرهیختگان و قرآن پژوهان و قرآن دوستان هستیم.

تلفن موسسه: 02532920244
آیدی روابط عمومی: http://eitaa.com/mtamhid1

کانال موسسه تمهید: http://eitaa.com/mtamhid

تمدید مهلت ثبت نام دوره تربیت پژوهشگر تفسیر تنزیلی

به اطلاع علاقه مندان به شرکت در دوره تربیت پژوهشگر تفسیر تنزیلی می رساند، نظر به درخواست مکرر تعدادی از دانش پژوهان سطح سه حوزه یا کارشناسی ارشد مرتبط با تفسیر و علوم قرآن، شرط اتمام سطح سه یا کارشناسی ارشد از شرایط حضور در این دوره برداشته شد و عزیزانی که در ترم آخر سطح سه و یا کارشناسی ارشد رشته های مرتبط با تفسیر و علوم قرآن هستند نیز می توانند در دوره ثبت نام نمایند و در صورت موفقیت در مصاحبه در این دوره در خدمتشان خواهیم بود. نظر به فراهم آمدن این امکان، زمان ثبت نام تا دهم دی تمدید شد.

بازنشر خبر ثبت نام در سایت ایکنا

بازنشر خیر ثبت نام پژوهشگر تفسیر تنزیلی در سایت ایکنا

جهت مشاهده خبر اینجا را کلیک نمایید.

پایان نامه: فرایند تربیت اخلاقی انسان در قرآن با نگاه به ترتیب نزول سور و آیات

 فرایند تربیت اخلاقی انسان در قرآن با نگاه به ترتیب نزول سور و آیات

پایان‌نامه . دولتی - وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری . 1392 . دکترای تخصصی (PhD)

موضوع: هنر و علوم انسانی > معارف اسلامی

استاد راهنما: سیدمحمد مرتضوی | استاد مشاور: ابوالفضل غفاری | پدیدآور: ایوب اکرمی

 

پژوهش حاضر نگاهی روش شناسانه به موضوع تربیت اخلاقی در قرآن انداخته و با طرح این پرسش که آیا تربیت اخلاقی انسان در قرآن، با فرایند معیَن و به صورت نظام‌مند ارائه شده یا نه، به پی ریزی بحث پرداخته است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که مراحل و فرایند مزبور چگونه و از چه راهی قابل تبیین و تحصیل است؟ برپایه مفروضات این پژوهش، ظرفیت‌ پیش رو برای دستیابی به پاسخ سئوال مزبور، مواجهه ترتیب نزولی با قرآن است. ورود به این نقطه از بحث، مسئله تحقیق را با چند پرسش دیگر روبرو می‌سازد :1- آیا ترتیب نزول قرآن به گونه اطمینان بخش قابل اثبات است؟ 2- آیا فهم ترتیب نزولی قرآن حجت بوده و روائی دارد؟ 3- بر فرض روائی، آیا در فرایند تربیتی قرآن، مراحل متمایزی از یکدیگر مانند دوره مکی و مدنی، مراحل ابتدائی و مرحله نهائی قابل تفکیک هستند؟ نویسنده چند فرضیه را برای پاسخ به این پرسش‌ها متصور می‌بیند؟

1- قرآن کریم در حیطه رسالت اصیل خود، یعنی تربیت اخلاقی انسان

واکنش استاد بهجت پور به سخنان استاد ایازی؛ فواید متعددی از تفسیر تنزیلی بیان شده است

گروه حوزه‌های علمیه ــ حجت‌الاسلام عبدالکریم بهجت‌پور، نویسنده تفسیر تنزیلی «همگام با وحی»، به سخنان حجت‌الاسلام محمدعلی ایازی مبنی بر لرزان بودن پایه «تفسیر تنزیلی» واکنش نشان داد و به انتقادها درباره روش و دستاورد تفسیر تنزیلی پاسخ گفت.

حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت‌پور، نویسنده تفسیر تنزیلی «همگام با وحی» و مدیر حوزه علمیه خواهران، در گفت‌وگو با ایکنا گفت: سخنان فاضل ارجمند جناب آقای ایازی را در نقد تفسیر تنزیلی که در ایکنا منتشر شد دیدم. به همین مناسبت لازم است ضمن تشکر و قدردانی از ابراز نظر ایشان، سه نکته را به عرض رسانم.

وی افزود: نکته اول در مورد مخاطب قرآن که به فرموده برادر ارجمند، «مخاطب قرآن انسان است نه مؤمن و نه مخاطب زمان نزول»؛ در نقد این نکته باید گفت: در این که خداوند برای هدایت انسان با او سخن می‌گوید، تردیدی نیست؛ «هُدًى لِلنَّاسِ»، اما این واقعیت بدان معنا نیست که مخاطب قرآن را به طور کلی انسان به شرط «لا» فرض کنیم، در حالی که آنچه در قرآن مشاهده می‌شود، خطاب انسان بشرط «شیء» است.

این قرآن‌پژوه و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ  اندیشه اسلامی تصریح کرد: در حقیقت نادیده گرفتن شرایط انسان مخاطب قرآن، به معنای ساده‌سازی تفسیر قرآن و گذر از بسیاری جزئیات موجود در آیات قرآن است. قرآن همیشه با انسان، بسیط و ابتدایی سخن نگفته، بلکه گاه برای هدایت انسانی که مراحلی از هدایت را گذرانده و مثلاً با ایمان و پرهیزگار شده سخن می‌گوید: «هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ»، «هُدًى لِلْمُتَّقِینَ». حتی خود پیامبر(ص) با همه کمالات، در هر مرحله‌ای از انجام وظیفه، سخنی متناسب با این همان مرحله را دریافت کرده است: «وَ لا یَأْتُونَکَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئْناکَ بِالْحَقِّ وَ أَحْسَنَ تَفْسِیراً». 

مخاطب قرآن در همه موارد انسان‌ها نیستند

نویسنده تفسیر تنزیلی «همگام با وحی» ادامه داد: از جهت دیگر قرآن در عین حالی که با انسان با مراتب مختلف سخن می‌گوید، با انسان با شرایط محیطی مختلف و موقعیت‌های مختلف نیز سخن گفته است. مثلاً انسانی که در مکه است، فرد یهودی که در مدینه است، منافقی که در مدینه موضع خاصی می‌گیرد و ... مدنظر قرآن بوده است. با توجه به شرایط محیطی، هدایت‌های قرآن را به مخاطب منتقل می‌کنیم. از همین جاست که سرّ پدیده مهم جری و تطبیق قرآن مطرح می‌شود.

بهجت‌پور اظهار کرد: اصطلاح مهم جری و تطبیق به معنای خروج آیه از شرایط محیطی تنزیلی و تطبیق پیام فطری آن بر شرایط محیطی جدید، با ویژگی‌های جدید است. پدیده جری و تطبیق، یکی از فواید مهم رویکرد تنزیلی در تفسیر قرآن را روشن می‌کند، چراکه با ترسیم شرایط محیطی نزولی، زمینه برای جدا کردن پیام آیه از آن شرایط و تطبیق بر شرایطی مشابه، فراهم می‌شود.

وی در نتیجه‌گیری از بخش نخست سخنانش تصریح کرد: خلاصه نکته اول آنکه، مخاطب قرآن، همیشه انسان بما هو انسان نیست. نکته دوم بنده در اشکالی است که جناب استاد ایازی بر مبنای تفسیر تنزیلی مطرح کرده و آن را متزلزل خوانده‌اند؛ ظاهراً برادر عزیزم آشنایی با مبانی حقیر در تفسیر تنزیلی ندارند؛ اینجانب در کتاب «تفسیر تنزیلی، مبانی، اصول، قواعد و فواید» که در سال ۹۲ منتشر شده به این سؤالات پاسخ داده‌ام.

مسئله در تفسیر تنزیلی سیر مراحل تحول است

وی افزود: به اختصار اشاره می‌شود که اصلاً اعتقادی به تاریخ‌گذاری به معنای ثبت تاریخ نزول سوره‌ها ندارم، چه به شکل استفاده از روایت، چه از متن، و چه نظام ریاضی. بلکه در تفسیر تنزیلی تنها باید به دنبال سیر تحول محتوای مطرح شده در قرآن باشیم، چون نظام تغییر و تحول در قرآن بر اساس تغییر احوال است: «انَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَومٍ حَتّىٰ یُغَیِّروا ما بِأَنفُسِهِم». اما اینکه این تغییرات در سال اول بعثت رخ داده یا سال دوم یا سوم، آن گونه که در تحقیقات مستشرقان مشاهده می‌کنیم، اهمیت ویژه‌ای ندارد. مسئله بنده تاریخ و تاریخ‌گذاری نیست، مسئله در تفسیر تنزیلی، سیر مراحل تحول است.

نویسنده تفسیر «همگام با وحی» بیان کرد: روش اینجانب در کشف ترتیب نزول بدین قرار بوده که